Prof. Krzysztof Matyjaszewski doktorem honoris causa Politechniki Rzeszowskiej
Światowej sławy naukowcowi prof. Krzysztofowi Matyjaszewskiemu specjalizującemu się w dziedzinie chemii polimerów w uznaniu zasług dla rozwoju potencjału badawczego Wydziału Chemicznego został nadany tytuł doktora honoris causa Politechniki Rzeszowskiej. Profesor od kilku lat jest wymieniany jako potencjalny laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii.
Godność doktora honoris causa jest najwyższym wyróżnieniem, jakie uczelnia może nadać osobom zasłużonym w obszarze nauki, kultury czy życia społecznego, które swoją postawą i dokonaniami wyznaczają standardy przyszłym pokoleniom. Jest to wyjątkowe wydarzenie dla środowiska akademickiego. Tytuł ten Politechnika Rzeszowska przyznaje od 2002 r., a do tej pory uhonorowano nim 15 osób. Od początków istnienia ludzkość ciągle poszukuje, tworzy, dąży do zmian na lepsze. Na tym polega postęp, który napędzają wybitne jednostki, ludzie nauki, twórcy, badacze, wielkie i nieprzeciętne umysły. To właśnie dzięki takim osobom kolejne pokolenia zawdzięczają rozwój, poprawę poziomu życia, spokój i bezpieczeństwo. „Jestem zaszczycony, że jako rektor Politechniki Rzeszowskiej w imieniu społeczności akademickiej uczelni mogę uhonorować znakomitego uczonego o bogatym dorobku naukowym, specjalizującego się w dziedzinie chemii polimerów Pana Profesora Krzysztofa Matyjaszewskiego. Tytuł doktora honoris causa Politechniki Rzeszowskiej został nadany wybitnemu naukowcowi, którego zasługi dla świata nauki i w obszarze kształcenia kadry naukowej są niepodważalne. Przyznając tę godność prof. Krzysztofowi Matyjaszewskiemu, nagradzamy wybitną osobowość i wielki autorytet naukowy, który wywarł pozytywne oddziaływanie również na naszą społeczność akademicką. Politechnika Rzeszowska jest zaszczycona, że może korzystać z wiedzy, doświadczenia i życzliwości Profesora, z którym od wielu lat współpracują pracownicy Wydziału Chemicznego” – mówił rektor prof. dr hab. inż. Piotr Koszelnik.
Procedura nadania tytułu doktora honoris causa
Procedura nadania akademickiego tytułu honorowego doktora honoris causa Politechniki Rzeszowskiej rozpoczęła się na wniosek Rady Wydziału Chemicznego. Senat naszej uczelni na posiedzeniu 16 stycznia 2023 r. podjął uchwałę w sprawie wszczęcia postępowania o nadanie prof. dr. hab. Krzysztofowi Matyjaszewskiemu tytułu doktora honoris causa naszej uczelni, jak również wyraził zgodę na zaopiniowanie wniosku przez Senat Politechniki Warszawskiej i Senat Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki. Wyznaczono również promotora w postępowaniu w osobie prof. dr. hab. inż. Pawła Chmielarza. Senaty wyznaczonych uczelni odniosły się bardzo pozytywnie do tej inicjatywy, podkreślając w swoich opiniach wybitne dokonania prof. Krzysztofa Matyjaszewskiego z zakresu chemii i technologii polimerów i poparły wniosek o nadanie mu tytułu doktora honoris causa Politechniki Rzeszowskiej. Opinie o działalności Profesora opracowali prof. dr hab. inż. Zbigniew Florjańczyk z Politechniki Warszawskiej oraz prof. dr hab. inż. Krzysztof Pielichowski z Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki.
Opinie recenzentów
Rektor prof. Piotr Koszelnik podczas uroczystości przytoczył wybrane fragmenty opinii recenzentów wniosku. Prof. Zbigniew Florjańczyk podkreślał, że „Pan Profesor Krzysztof Matyjaszewski jest jednym z najwybitniejszych współczesnych chemików. Podstawowym obszarem Jego badań jest chemia i technologia polimerów, ale opracowane przez Niego precyzyjne metody syntezy wielkich cząsteczek organicznych mają także bardzo istotny wpływ na rozwój inżynierii biomateriałów i nanotechnologii. (…) metoda prof. Matyjaszewskiego znana w literaturze pod nazwą ATRP (od ang. Atom Transfer Radical Polymerization) wzbudziła olbrzymie zainteresowanie zarówno świata nauki, jak i przemysłu. W ciągu ostatniego ćwierćwiecza była ona wielokrotnie udoskonalana i jest chroniona ponad 200 patentami, które są owocem współpracy zespołu prof. Matyjaszewskiego z ponad 60 międzynarodowymi firmami. Udzielono kilkanaście licencji, na podstawie których uruchomiono produkcje szeregu materiałów polimerowych w USA, Europie i Japonii. W tym czasie pojawiło się też blisko 20 tysięcy publikacji pokazujących ewolucję różnych wariantów ATRP oraz możliwości ich praktycznego wykorzystania w syntezie wielu unikalnych materiałów, takich jak nośniki leków, rusztowania tkankowe, biokoniugaty czy kropki kwantowe. (…) Dotychczasowa współpraca pracowników i doktorantów Wydziału Chemicznego Politechniki Rzeszowskiej z grupą prof. Matyjaszewskiego jest bardzo owocna i przyniosła już wiele rezultatów, które są bardzo dobrą wizytówką nauki polskiej. Szczególnie cennym osiągnięciem jest opracowanie elektrochemicznej odmiany ATRP, w której precyzyjna kontrola procesu polimeryzacji jest stymulowana procesami elektrochemicznymi szczegółowo zbadanymi przez profesorów Andrzeja Sobkowiaka i Pawła Chmielarza.”
Według prof. Krzysztofa Pielichowskiego z Politechniki Krakowskiej: „Osiągnięciem naukowym, które przyniosło prof. Krzysztofowi Matyjaszewskiemu światową sławę i uznanie w międzynarodowym środowisku naukowców, jest opracowanie metody polimeryzacji rodnikowej z przeniesieniem atomu. Metoda ta umożliwia precyzyjną i kontrolowaną syntezę związków wielkocząsteczkowych o określonej masie cząsteczkowej, małym rozrzucie mas cząsteczkowych i zdefiniowanej strukturze. Uniwersalny charakter opracowanej przez Profesora metody umożliwia kontrolowane otrzymywanie złożonych struktur wielkocząsteczkowych w postaci m.in. gwiazd i szczotek molekularnych oraz pozwala na prowadzenie polimeryzacji na powierzchniach płaskich i porowatych, funkcjonalizację nanocząstek i modyfikowanie biopolimerów. Metoda ATRP otwiera szerokie możliwości syntezy nowoczesnych materiałów, w tym nano- i biomateriałów, w ramach obiecującej dziedziny inżynierii makromolekularnej. Znaczenie i potencjał metody ATRP zostały szybko dostrzeżone w świecie nauki. Olbrzymi dorobek naukowy prof. Krzysztofa Matyjaszewskiego – 1248 publikacji, głównie w najbardziej prestiżowych czasopismach naukowych, 25 książek i 102 rozdziały w monografiach, oraz oddźwięk, jaki Jego prace wywołały w środowisku naukowym – ponad 137 000 cytowań i indeks Hirscha 176 (Web of Science) – wskazują jednoznacznie, że Kandydat do godności doktora honoris causa Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza jest światowej sławy uczonym o imponującym dorobku naukowym.”
Laudacja
„Szczególnym zaszczytem jest przedstawienie sylwetki bohatera dzisiejszej uroczystości i jego niecodziennych dokonań, gdyż mam przy tym sposobność publicznie podziękować za wieloletnią współpracę, nadal owocującą wysokiej jakości pracami naukowymi, jak i za stworzenie możliwości prowadzenia badań w renomowanej zagranicznej jednostce naukowej w dziedzinie inżynierii makromolekularnej, co nadal jest głównym przedmiotem prowadzonych prac naukowych” – mówił prof. Paweł Chmielarz. Laudator przybliżył dokonania prof. Krzysztof Matyszajewskiego, które są wysoko cenione w międzynarodowym środowisku zarówno naukowców, jak i szeroko pojętego przemysłu, co obrazuje liczba przyznanych Profesorowi nagród, w tym otrzymanie tytułu doktora honoris causa dwóch polskich uczelni i 10 we Włoszech, Francji, w Belgii, Rosji, Grecji, Korei, Portugalii i Izraelu. O skali osiągnięć Profesora świadczy fakt, że według naukowego serwisu Thomson Reuters prof. Krzysztof Matyjaszewski jest typowany w ostatnich latach jako poważny kandydat do Nagrody Nobla w dziedzinie chemii. Prof. Paweł Chmielarz odniósł się również do współpracy Wydziału Chemicznego z prof. Matyszajewskim: „Wieloletnia współpraca Wydziału Chemicznego z naukowcem światowej sławy z pewnością wpłynęła pozytywnie na rozwój potencjału badawczego uczelni oraz stanowiła podstawy do stworzenia prężnie działającej grupy badawczej, którą kieruję, w zakresie dalszego rozwoju technik polimeryzacji rodnikowej z przeniesieniem atomu. Ponadto współpraca ta pozytywnie wpływa na wizerunek Politechniki Rzeszowskiej w aspekcie naukowym, zarówno na arenie krajowej, jak i międzynarodowej”.
Wręczenie dyplomu doktorowi honoris causa
Rektor prof. Piotr Koszelnik w asyście promotora prof. Pawła Chmielarza i dziekan Wydziału Chemicznego prof. Doroty Antos wręczył dyplom doktorowi honoris causa Politechniki Rzeszowskiej prof. Krzysztofowi Matyjaszewskiemu, tym samym nadał mu tytuł doktora honoris causa oraz wszystkie związane z nim przywileje. Doktor honoris causa dokonał wpisu do Albumu Doktorów Honoris Causa Politechniki Rzeszowskiej, a następnie wygłosił wykład.
Uczestnicy wydarzenia
Tytuł i godność doktora honoris causa prof. Krzysztofowi Matyjaszewskiemu został nadany podczas uroczystego posiedzenia Senatu Politechniki Rzeszowskiej. W wydarzeniu uczestniczyli rektorzy i prorektorzy oraz naukowcy uczelni współpracujących z Politechniką Rzeszowską. Na uroczystość przybyli również przedstawiciele władz miasta i regionu, służb mundurowych, wielu instytucji współpracujących z naszą uczelnią i Wydziałem Chemicznym oraz pracownicy i studenci naszej uczelni.
„W imieniu całej społeczności akademickiej Politechniki Rzeszowskiej oraz własnym serdecznie dziękuję Panu Profesorowi za wieloletnią współpracę i życzę owocnej działalności dla dobra ogółu oraz dalszych sukcesów w realizacji planów i zamierzeń naukowych. To zaszczytne wyróżnienie jest hołdem naszego środowiska akademickiego i wyrazem ogromnego uznania dla imponującego dorobku naukowego Pana Profesora. Jest też niewątpliwie wyrazem wdzięczności i podziękowania za możliwość współpracy oraz korzystania z Pana wiedzy i doświadczenia” – zakończył uroczystość rektor naszej uczelni.
